Resultaten

Hieronder tonen we verschillende eerste resultaten van ons onderzoek. Voor een volledig overzicht van de analyses en resultaten, kan u het TOR-rapport lezen. Het rapport behandelt zowel de tijdsbesteding als de beleving van tijd. Je kan er meer lezen over de impact van minder werken op de organisatie van werk, het gezinsleven, de vrijetijdsbesteding en de eigen gezondheid. We raden de lezer aan om eerst het opzet van het onderzoek door te nemen vooraleer in de resultaten te duiken. Dit zal je zeker helpen om de cijfers goed af te lezen en te interpreteren.

Minder werken

Wat doet minder werken met de Femma medewerkers? Op welke manier nemen zij hun extra vrije uren op?

Er werd vooral gekozen om één dag in de week minder te werken: woensdag of vrijdag.

Dankzij de dagboekjes die telkens gedurende één volledige week werden bijgehouden, kunnen we nagaan op welke dagen er minder werkt gewerkt.

Werknemers gaven hun werkweek zelf vorm. En wat bleek, de 4-dagenweek bleek veruit de populairste vorm voor de 30-urenwerkweek. Voltijdse werknemers werken dan gemiddeld 7u50 per dag en dit 4 dagen per week. Woensdag en vrijdag waren de favoriete dagen om vrij te nemen. Dinsdag en donderdag bleven vaste kantoordagen. 
 

Onderstaande figuur toont de gemiddelde tijd besteed aan betaald werk per dag van de week en dit voor de volledige organisatie (alle medewerkers samengenomen).

Tijd herindelen

Voor de analyses splitsen we de werknemers op in drie groepen: zij die in 2018 voltijds of 36 uur per week werkten, zij die toen 28 tot 34 uur per week werkten en zij die 26 uur of minder per week werkten. De groep van 36 uur zou het meeste tijd winnen met de overschakeling naar de 30-urenwerkweek, namelijk zes uur.  

Impact voor de voltijdse werknemers

De voltijdse werknemers ervaarden het grootste verschil in tijdsbesteding. Ze werkten gemiddeld zo’n vijf uur per week minder. Ook de tijd aan verplaatsingen daalde voor deze groep met 2u27 per week. Dit is vooral toe te schrijven aan een daling in werk gerelateerde verplaatsingen.

De vrijgekomen uren gaan naar huishoudelijke taken en persoonlijke verzorging (vooral aan eten en drinken). De groep die uit een 36-urenwerkweek kwam, had in 2019 ook wat meer vrije tijd en een beetje meer tijd voor kinderzorg en sociale participatie. 

Impact voor de deeltijdse werknemers

De impact op de deeltijdse werknemers was iets kleiner. Toch zien we ook hier wel verschuivingen in tijdsbesteding per week. 

De vrijgekomen tijd van de groep 28 tot 34 uur gaat opnieuw vooral naar huishoudelijke taken en persoonlijke verzorging (vooral aan eten en drinken). Zij besteedden in 2019 veel meer tijd aan sociale participatie dan in 2018, maar minderden in vrije tijd.

De groep die 26 uur of minder werkte, wijzigde niet in werkuren. Toch zien we dat er ook in hun wekelijkste tijdsbesteding wel wat zaken veranderden. Deze schommelingen kunnen aan toeval toe te wijzen zijn, maar ook aan het feit dat deze groep meer varieerde over de verschillende metingen. 

Minder werken gaf werknemers de ruimte om ...

... de tijd te nemen voor huishoudelijk werk

Meer huishoudelijke taken doen stond niet op het verlanglijstje van de Femma medewerkers. Toch zien we dat opvallend meer tijd aan het huishouden werd besteed in 2019. 

Zij die uit een 36-urenwerkweek kwamen besteedde 2u40 meer aan huishoudelijk werk. Ook bij de deeltijdsen is er een duidelijke stijging zichtbaar in de tijd besteed aan huishoudelijk werk. Een groot deel hiervan ging naar koken, schoonmaken en inkopen doen.

De algemene stijging in huishoudelijk werk hoeft men niet per se als iets negatiefs te zien. Werknemers gaven in 2019 vaker aan bepaalde van deze activiteiten meer voor het plezier te doen. Ook werden minder van dit soort activiteiten ervaren als een verplichting. Een verdere uitdieping van hun beleving is terug te vinden in het rapport.
... zich te ontspannen in hun vrije tijd

Vrije tijd was voor velen een meer wenselijke invulling van hun extra vrije uren. In 2019 werd er iets meer tijd besteed aan vrijetijdsactiviteiten. Om diepgaander te onderzoeken, splitsen we vrije tijd verder op in drie subgroepen ‘sociale participatie’, ‘vrije tijd en media’ en ‘ontspannen en niks doen’. De totale duur besteed aan vrijetijdsactiviteiten is gelijklopend tussen de drie urengroepen, de samenstelling van die vrije tijd verschilt echter. 

Voor de groepen die minder zijn gaan werken (36-urengroep en de 28-tot 34-urengroep), zien we een stijging voor sociale participatie. 
 
De 36-urengroep spendeerde als enige meer tijd aan vrijetijdsactiviteiten en media in 2019. Het gaat dan om activiteiten zoals tv kijken, lezen, surfen op het internet. Zij focusten vooral op meer inhuizige activiteiten, wat dat precies inhoudt kan je terugvinden in het rapport.
 

De 28-tot 34-urengroep spendeerde ook meer tijd aan sociale participatie. De t.e.m. 26-urengroep kende geen stijging in sociale participatie, maar deze was al in 2018 hoog en bleef ook hoog in 2019 (boven het niveau van de andere groepen). 

... zorg te dragen voor zichzelf

Voor zij die minder uren gingen werken was een duidelijke stijging vast te stellen in de tijd besteed aan persoonlijke verzorging. 

Voor de 36-urengroep is deze verandering vooral terug te brengen tot een stijging in de tijd besteed aan eten en drinken. Het gaat om een stijging van bijna 40′ per week. Ook namen zij meer tijd om zichzelf te verzorgen thuis. Het gaat dan om activiteiten zoals zich wassen, zich aankleden, tanden poetsen, medisch verzorging en opstaan. Of ook wel de typische ochtend- en avondroutines.

Bij beiden groepen die minder gingen werken is er ook een kleine toename in professionele verzorging. Dit omvat bezoek aan de kapper, pedicuur, sauna,… maar ook doktersbezoeken.

De 28-tot 34-urengroep spendeerde ook meer tijd aan wassen, aankleden en andere persoonlijke verzorging thuis in 2019. De t.e.m. 26 uur kende op dit vlak een daling, al blijft hun totale tijd besteed aan persoonlijke verzorging (en ook de tijd besteed aan eten en drinken, alsook de tijd besteed aan persoonlijke verzorging thuis) wel beduidend hoger dan bij de twee andere groepen.

Beleving

De meeste werknemers zijn tevreden over hun nieuwe invulling

De invulling van de extra uren was niet altijd zoals verwacht op voorhand, maar de meerderheid heeft wel het gevoel dat ze deze tijd nuttig besteedden. 

0 %
is tevreden tot heel tevreden

Ervaring werknemers

De groep die in 2018 nog 36 uur per week werkte is wat meer tevreden over de invulling van hun vrije uren in vergelijking met de groep die in 2018 28 tot 34 uur per week werkte. Dit mag niet verbazen. Het zijn diegene die 36 uur werkten in 2018 die het meeste extra vrije uren hebben gekregen in 2019, namelijk 6 uur. 

Ook op basis van leeftijd zien we verschillen in de tevredenheid over de invulling van de tijd. Oudere leeftijdsgroepen zijn wat minder tevreden dan jongere leeftijdsgroepen. Dit hangt samen met de uren die ze werken: oudere leeftijdsgroepen werken vaak minder dan 36 uur per week.