Resultaten
Hieronder tonen we verschillende eerste resultaten van ons onderzoek. Voor een volledig overzicht van de analyses en resultaten, kan u het TOR-rapport lezen. Het rapport behandelt zowel de tijdsbesteding als de beleving van tijd. Je kan er meer lezen over de impact van minder werken op de organisatie van werk, het gezinsleven, de vrijetijdsbesteding en de eigen gezondheid. We raden de lezer aan om eerst het opzet van het onderzoek door te nemen vooraleer in de resultaten te duiken. Dit zal je zeker helpen om de cijfers goed af te lezen en te interpreteren.
Minder werken
Wat doet minder werken met de Femma medewerkers? Op welke manier nemen zij hun extra vrije uren op?
Er werd vooral gekozen om één dag in de week minder te werken: woensdag of vrijdag.
Dankzij de dagboekjes die telkens gedurende één volledige week werden bijgehouden, kunnen we nagaan op welke dagen er minder werkt gewerkt.
Onderstaande figuur toont de gemiddelde tijd besteed aan betaald werk per dag van de week en dit voor de volledige organisatie (alle medewerkers samengenomen).
Tijd herindelen
Voor de analyses splitsen we de werknemers op in drie groepen: zij die in 2018 voltijds of 36 uur per week werkten, zij die toen 28 tot 34 uur per week werkten en zij die 26 uur of minder per week werkten. De groep van 36 uur zou het meeste tijd winnen met de overschakeling naar de 30-urenwerkweek, namelijk zes uur.
Impact voor de voltijdse werknemers
De voltijdse werknemers ervaarden het grootste verschil in tijdsbesteding. Ze werkten gemiddeld zo’n vijf uur per week minder. Ook de tijd aan verplaatsingen daalde voor deze groep met 2u27 per week. Dit is vooral toe te schrijven aan een daling in werk gerelateerde verplaatsingen.
De vrijgekomen uren gaan naar huishoudelijke taken en persoonlijke verzorging (vooral aan eten en drinken). De groep die uit een 36-urenwerkweek kwam, had in 2019 ook wat meer vrije tijd en een beetje meer tijd voor kinderzorg en sociale participatie.
Impact voor de deeltijdse werknemers
De impact op de deeltijdse werknemers was iets kleiner. Toch zien we ook hier wel verschuivingen in tijdsbesteding per week.
De vrijgekomen tijd van de groep 28 tot 34 uur gaat opnieuw vooral naar huishoudelijke taken en persoonlijke verzorging (vooral aan eten en drinken). Zij besteedden in 2019 veel meer tijd aan sociale participatie dan in 2018, maar minderden in vrije tijd.
De groep die 26 uur of minder werkte, wijzigde niet in werkuren. Toch zien we dat er ook in hun wekelijkste tijdsbesteding wel wat zaken veranderden. Deze schommelingen kunnen aan toeval toe te wijzen zijn, maar ook aan het feit dat deze groep meer varieerde over de verschillende metingen.
Minder werken gaf werknemers de ruimte om ...
... de tijd te nemen voor huishoudelijk werk
Meer huishoudelijke taken doen stond niet op het verlanglijstje van de Femma medewerkers. Toch zien we dat opvallend meer tijd aan het huishouden werd besteed in 2019.
Zij die uit een 36-urenwerkweek kwamen besteedde 2u40 meer aan huishoudelijk werk. Ook bij de deeltijdsen is er een duidelijke stijging zichtbaar in de tijd besteed aan huishoudelijk werk. Een groot deel hiervan ging naar koken, schoonmaken en inkopen doen.
... zich te ontspannen in hun vrije tijd
Vrije tijd was voor velen een meer wenselijke invulling van hun extra vrije uren. In 2019 werd er iets meer tijd besteed aan vrijetijdsactiviteiten. Om diepgaander te onderzoeken, splitsen we vrije tijd verder op in drie subgroepen ‘sociale participatie’, ‘vrije tijd en media’ en ‘ontspannen en niks doen’. De totale duur besteed aan vrijetijdsactiviteiten is gelijklopend tussen de drie urengroepen, de samenstelling van die vrije tijd verschilt echter.
De 28-tot 34-urengroep spendeerde ook meer tijd aan sociale participatie. De t.e.m. 26-urengroep kende geen stijging in sociale participatie, maar deze was al in 2018 hoog en bleef ook hoog in 2019 (boven het niveau van de andere groepen).
... zorg te dragen voor zichzelf
Voor zij die minder uren gingen werken was een duidelijke stijging vast te stellen in de tijd besteed aan persoonlijke verzorging.
Voor de 36-urengroep is deze verandering vooral terug te brengen tot een stijging in de tijd besteed aan eten en drinken. Het gaat om een stijging van bijna 40′ per week. Ook namen zij meer tijd om zichzelf te verzorgen thuis. Het gaat dan om activiteiten zoals zich wassen, zich aankleden, tanden poetsen, medisch verzorging en opstaan. Of ook wel de typische ochtend- en avondroutines.
Bij beiden groepen die minder gingen werken is er ook een kleine toename in professionele verzorging. Dit omvat bezoek aan de kapper, pedicuur, sauna,… maar ook doktersbezoeken.
De 28-tot 34-urengroep spendeerde ook meer tijd aan wassen, aankleden en andere persoonlijke verzorging thuis in 2019. De t.e.m. 26 uur kende op dit vlak een daling, al blijft hun totale tijd besteed aan persoonlijke verzorging (en ook de tijd besteed aan eten en drinken, alsook de tijd besteed aan persoonlijke verzorging thuis) wel beduidend hoger dan bij de twee andere groepen.
Beleving
De meeste werknemers zijn tevreden over hun nieuwe invulling
De invulling van de extra uren was niet altijd zoals verwacht op voorhand, maar de meerderheid heeft wel het gevoel dat ze deze tijd nuttig besteedden.
Ervaring werknemers
De groep die in 2018 nog 36 uur per week werkte is wat meer tevreden over de invulling van hun vrije uren in vergelijking met de groep die in 2018 28 tot 34 uur per week werkte. Dit mag niet verbazen. Het zijn diegene die 36 uur werkten in 2018 die het meeste extra vrije uren hebben gekregen in 2019, namelijk 6 uur.
Ook op basis van leeftijd zien we verschillen in de tevredenheid over de invulling van de tijd. Oudere leeftijdsgroepen zijn wat minder tevreden dan jongere leeftijdsgroepen. Dit hangt samen met de uren die ze werken: oudere leeftijdsgroepen werken vaak minder dan 36 uur per week.
